Giải pháp Vận hành trường học số tại trường THCS Tam Phước trên nền tảng Microsoft Office
Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ việc chuyển đổi số trong giáo dục sẽ tạo ra mô hình giáo dục thông minh, từ đó giúp việc học kiến thức của người học trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Sự bùng nổ của các nền tảng công nghệ đã tạo điều kiện thuận lợi để truyền đạt kiến thức và phát triển được khả năng tự học của người học mà không bị giới hạn về thời gian cũng như không gian. Kịp thời nắm bắt xu thế phát triển của công nghệ, cùng với công tác thực hiện đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đòi hỏi phải xây dựng hệ thống giáo dục hiện đại, hiệu quả phát huy năng lực của học sinh, đơn vị trường THCS Tam Phước trực thuộc phòng giáo dục thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai từ năm học 2021-2022 hiệu trưởng và quản trị viên đã chủ động tìm giải pháp Vận hành trường học số trên nền tảng Microsoft Office để khai thác tối ưu các ứng dụng của công nghệ nhằm đáp ứng những yêu cầu của tình hình hiện nay và tiếp tục phát huy hiệu quả trong các năm tiếp theo tại đơn vị cũng như chia sẻ giải pháp của mình đến các cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên trên địa bàn.
Nhận biết được, đối với một người trong môi trường giáo dục dù là quản lý hay giáo viên hay học sinh thì việc sở hữu một tài khoản giáo dục là vô cùng ý nghĩa, khai thác được khá nhiều tài nguyên trên không gian mạng, ứng dụng hiệu quả cho công cuộc số hóa trường học. Chúng tôi đã tìm hiểu về Chương trình đồng hành của Microsoft cho giáo dục Việt Nam. Đặc biệt là gói Office A1 dành cho giáo dục, một giải pháp được phát triển trên nền tảng công nghệ điện toán đám mây, được tích hợp đầy đủ các ứng dụng và dịch vụ giúp tổ chức giáo dục ở mọi kích cỡ có thể vận hành, trao đổi thông tin, lưu trữ thông tin, dạy và học trực tuyến một cách tối ưu. Từ đó chúng tôi ban đầu tập trung khai thác các ứng dụng như Outlook, OneDrive, Microsoft Forms, Microsoft Teams, OneNote,… Với mong muốn tạo được môi trường để việc học tập, đổi mới và sáng tạo của tất cả mọi người ở bất cứ đâu, bất kể khi nào nên nhà trường triển khai nền tảng Microsoft Office, trang bị cho giáo viên, học sinh toàn trường mỗi người một tài khoản trên tên miền riêng. Nhận thấy không chỉ dừng lại việc dạy học trực tuyến trong thời điểm dịch Covid 19 mà việc dạy học trực tuyến là một bước đệm quan trọng để thực hiện chuyển đổi số trong một số lĩnh vực nhằm đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ về công nghệ trên thế giới. Lộ trình chuyển đổi số bắt đầu được xây dựng và vận hành từ năm học 2021-2022 đã và đang giải quyết tháo gỡ những bất cập khó khăn trong môi trường giáo dục tại đơn vị. Cụ thể:
- Không gian học tập không bị bó hẹp, học sinh có thể tiếp cận nhiều phương pháp và hình thức học tập.
- Một số hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục không bị hạn chế về thời gian và không gian, nhiều sản phẩm quá trình kiểm tra đánh giá lưu trữ đa dạng.
- Hình thức quản lý hồ sơ khoa học, kết nối nhanh chóng giữa người quản lý và giáo viên, giảm nhiều thời gian và kinh phí trong khâu lưu trữ và in ấn.
- Cha mẹ học sinh được tham gia trực tiếp và hoạt động phối hợp, thông tin hai chiều thông suốt giúp nhà trường định hướng xây dựng kế hoạch giáo dục sát thực tế và có phương án hiệu quả.
HOẠT ĐỘNG CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI TRƯỜNG
Quản trị đảm bảo duy trì hệ thống tài khoản giáo dục Microsoft của giáo viên, học sinh toàn trường hoạt động xuyên suốt các năm học
Trang quản trị Microsoft Office của trường hoạt động từ năm học 2021 – 2022
Chuyển đổi số trong các hoạt động quản lý, dạy và học
Với cách thiết kế như trên, hầu như mọi công tác của nhà trường đều có thể số hóa được, bám sát Thông tư 09 của Bộ giáo dục và đào tạo Quy định về quản lý và tổ chức dạy học trực tuyến.
- Nhà trường xây dựng được Trường học số trên nền tảng Microsoft Office bao gồm cơ cấu tổ chức, lớp học, thư viện, hoạt động phong trào, nguồn tư liệu học liệu điện tử... Tất cả bộ máy cơ cấu đều thực hiện đồng bộ trên nền tảng Microsoft Office
- Xây dựng được hệ thống các phòng họp, phòng học trên Microsoft Teams
- Quản lý được quá trình giảng dạy học của giáo viên
- 100% cán bộ quản lý và giáo biết sử dụng và khai thác các tính năng cơ bản, 60% GV và CBQL biết khai thác các tính năng nâng cao.
- Quản lý được quá trình học của học sinh (chuyên cần, tương tác,…)
- Quản lý được toàn bộ hồ sơ, sổ sách của nhà trường theo quy định tại Điều 21 của Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Ban hành điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học và được lưu trữ dữ liệu theo từng năm học trên OneDrive của trường.
- Thực hiện duyệt giáo án tự động từ đó tạo cơ sở dữ liệu để xây dựng kho học liệu chung cho nhà trường
- Xây dựng được thư viện trực tuyến thu hút nhiều học sinh tham gia và là kho tài nguyên vô cùng phong phú để học sinh yêu thích đọc sách, thúc đẩy tinh thần tự học.
- Tối ưu hóa các giải pháp công nghệ hạn chế thủ tục hành chính, tiếp cận với phụ huynh nhanh và hiệu quả, học sinh có nhiều cơ hội học tập và trải nghiệm, có nhiều kỹ năng sử dụng công nghệ một cách đúng đắn.
- Học sinh được phân tích, phản biện, sáng tạo, được tiếp cận học tập trực tuyến, kiểm tra, đánh giá trực tuyến thông qua đa dạng hình thức: thuyết trình, bài viết, vấn đáp, dự án, làm video, … đánh giá đúng việc cá nhân hóa học tập của từng học sinh. Và một trong những sáng tạo nổi bật nhất trong trường học số là học sinh có thể tự xây dựng một không gian số cho cá nhân thông qua các tính năng: OneDrive, Classbook, Sway…để thuyết trình, thiết kế video, tạo sơ đồ tư duy, sáng tạo các sản phẩm STEM…
Hiệu quả khi vận hành trường học số tại đơn vị
Giáo viên ứng dụng và khai thác tài khoản được cung cấp
Khi có tài khoản được khởi tạo và cung cấp, giáo viên cùng khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên trên Microsoft Office 356 trong hoạt động giảng dạy và quản lý học sinh, tổ chức các hoạt động trải nghiệm, thiết kế các bài giảng tham gia Hội thi, hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ giúp học sinh phát triển phẩm chất năng lực
Giáo viên khai thác Onedrive, OneNote để lưu trữ hồ sơ điện tử học sinh trong lớp chủ nhiệm, tổ chức khảo sát đánh giá, xây dựng bài kiểm tra qua Forms, tiến hành nhận bài tập, sản phẩm học sinh, xây dựng tư liệu riêng cho từng môn…
Giúp học sinh khai thác hiệu quả tài khoản Microsoft Office được cung cấp.
Mỗi em học sinh được cấp một tài khoản giáo dục miễn phí với tên tài khoản là tên cá nhân của các em với dung lượng lưu trữ đám mây là 1 TB. Mỗi tài khoản được cung cấp các em có thể liên kết các ứng dụng nguồn học liệu phổ biến như Outlook (sử dụng như một ứng dụng độc lập, hoặc có thể làm việc với các ứng dụng kết hợp khác cho nhiều người dùng trong một tổ chức, chẳng hạn như chia sẻ các hộp thư và lịch biểu, trao đổi thư mục công cộng, danh sách SharePoint và lịch trình cuộc họp), Word, PowerPoint, Excel, OneNote, …
Toàn bộ học sinh của nhà trường có không gian học tập, trao đổi cho từng môn học, được tiếp cận, thực hành các tính năng công nghệ cơ bản khi tham gia học tập, khai thác, truy cập trên các ứng dụng web, điều này tạo cơ hội cho học sinh thực hành công nghệ, sáng tạo trong học tập, phát huy tinh thần tự học cao đồng thời nhà trường có thể triển khai dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục trên nền tảng của Office và Microsoft Teams.. Được cộng tác cùng các tính năng theo thời gian thực, sử dụng độc lập, hoặc có thể làm việc với các ứng dụng kết hợp khác cho nhiều người dùng trong một tổ chức. Cải thiện kết quả học tập bằng các tính năng trợ năng tích hợp sẵn và công cụ hỗ trợ học tập các môn đọc, viết, toán học và hỗ trợ liên lạc.
Xây dựng các quy trình tự động trên Microsoft Automate, Microsoft Power Apps
Thứ nhất, xây dựng ứng dụng phê duyệt kế hoạch bài dạy tư động, kết nối với môi trường học tập trên không gian số để học sinh tham gia tự học trên hệ thống. Kết quả phê duyệt kế hoạch bài dạy được phản hồi về hộp thư cá nhân trên nền tảng Microsoft Automate, từ đó xây dựng kho học liệu dùng chung cho giáo viên và học sinh.
Thứ hai, xây dựng ứng dụng xin nghỉ phép của giáo viên, nhân viên trong nhà trường trên Microsoft Power Apps. Giáo viên, nhân viên nhập thông tin xin nghỉ vào ứng dụng đã được cài trên điện thoại hoặc máy tính, sẽ nhận được phản hồi về tình trạng được duyệt phép hay từ chối duyệt phép qua hộp thư Outlook.
Từ hai ứng dụng đa nền tảng mẫu trên, ta có thể linh hoạt xây dựng thêm nhiều ứng dụng nhằm tối ưu hóa, tự động hóa các hoạt động dạy và học.
MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM KHI TRIỂN KHAI MÔ HÌNH
Nâng cao tính gương mẫu, đổi mới tư duy của cán bộ quản lý
Với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, hội nhập quốc tế, đặt ra cơ hội và thách thức mới, đòi hỏi người quản lý phải đổi mới tư duy, cơ chế và phương thức quản lý. Nếu không thực hiện điều đó, nhà trường sẽ trì trệ, tụt hậu, không đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Để thực hiện được đòi hỏi mỗi cán bộ quản lý phải nắm vững lý luận quản lý giáo dục hiện đại và vận dụng sáng tạo vào hoạt động quản lý, lãnh đạo nhà trường nhằm đào tạo những học sinh tự chủ, năng động, sáng tạo, dám dấn thân, chấp nhận thử thách, biết hợp tác, biết chia sẻ, thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế.
Khai thác hiệu quả năng lực của giáo viên, nhân viên trong nhà trường.
Hiện nay, vai trò người giáo viên không chỉ dừng lại là truyền thụ kiến thức mà người giáo viên phải là người dẫn dắt giúp học sinh lĩnh hội kiến thức, giúp các em biết vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống trong thực tiễn. Với thời đại công nghệ 4.0 giáo viên không ngừng học hỏi cả chuyên môn và trình độ công nghệ mới tiếp cận và thực hiện tốt nhiệm vụ của bản thân. Để khai thác hiệu quả năng lực của giáo viên, cần có sự ghi nhận động viên kịp thời của ban giám hiệu, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hội thảo chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học, xây dựng đội ngũ giáo viên ưu tú cốt cán ngay trong nhà trường cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi những kỹ thuật công nghệ.
Tìm kiếm tài năng từ học sinh tại đơn vị, nhân rộng gương điển hình trong công tác khai thác ứng dụng hiệu quả nguồn tài nguyên của Office 365
Học sinh ngày nay tiếp cận công nghệ rất nhanh chóng, các em không những có trí nhớ tốt mà còn nhanh nhẹn và nhạy bén khi tiếp cận các nguồn học liệu chính thống do thầy cô hướng dẫn, tạo được niềm đam mê khi các em thực sự quan tâm thì các em sẽ mang kết quả ngoài mong đợi. Do vậy, triển khai các hoạt động giáo dục trên nền tảng Office và các ứng dụng của Microsoft Teams ngoài các hoạt động trên lớp còn nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp và ngoại khóa. Và để giúp các em khai thác hiệu quả nguồn học liệu số, giáo viên cần tìm hiểu từ học sinh, chọn ra các em học sinh có tài năng về công nghệ, từ đó các em sẽ tham gia nhiệt tình tích cực khi nhà trường tổ chức triển khai các hoạt động công nghệ tại lớp hoặc các hội thi có sử dụng công nghệ. Chính đội ngũ học sinh đó sẽ là những tâm gương để thầy cô giáo nhân rộng trong nhà trường, tạo thêm động lực cho các em học sinh khác phấn đấu.
Mô hình được chia sẻ với các đơn vị trường THCS trong tỉnh Đồng Nai, mong muốn nhận được sự đóng góp để mô hình ngày càng hoàn thiện có sự lan tỏa trong tất cả các đơn vị trường THCS. Nhà trường tiếp tục phát huy duy trì song song các hoạt động trực tiếp và trực tuyến trên ứng dụng Microsoft Teams, phát huy tối đa ứng dụng công nghệ trong việc phát triển năng lực học sinh, kết nối với các đơn vị trong và ngoài tỉnh chia sẻ giao lưu kinh nghiệm.
Thu Linh